فلسفه فولدینگ
معماری فولدینگ یکی از سبک‌های مطرح در دهه پایانی قرن گذشته بود. فلسفه فولدینگ برای اولین بار توسط فیلسوف فقید ژیل دلوز مطرح شد.
ژیل دلوز
فولد یعنی چین ولایه، یعنی لایه‌های هزارتو، یعنی هر لایه درکنار لایه دیگر، همه چیز کنار هم است و هیچ اندیشه‌ای بر دیگری ارجحیت ندارد. فلاسفه فولدینگ، گیاهی به نام چلتوک را الگو خود قرار داده‌اند که در زیر خاک رشد می‌کند. نه ریشه دارد، نه برگ و فقط شامل ساقه‌هایی است که به صورت نرم و مواج در دل یکدیگر پیچ و تاب می‌خورند.
گیاه چلتوک، نماد فولدینگ
افقی‌گرایی جایگزین عمودی‌گرایی
فولدینگ عمودی‌گرایی، طبقه بندی و سلسله مراتب را مردود می‌داند و به جای آن افقی‌گرایی را مطرح می‌کند. از نظر فولدینگ همه‌چیز همسطح یکدیگراست.
خواستگاه فلسفه فولدینگ
همانند دیکانستراکشن، خاستگاه فلسفه فولدینگ در فرانسه و معماری فولدینگ در آمریکا بوده است.
فولدینگ در معماری
بحث فولدینگ در معماری از اوایل دهه 1990 مطرح شد و به تدریج اکثر معماران نامدار سبک دیکانستراکشن مانند پیترآیزنمن، فرانک گری، زاها حدید و حتی معمار مدرنیست فیلیپ جانسون به این سمت گرایش پیدا کردند. از دیگر معماران و نظریه پردازان سبک فولدینگ می‌توان از بهرام شیردل، جفری کیپنیز، گرگ لین و چارلز جکنز نام برد.
از راست به چپ (پیتر آیزنمن، زاها حدید، فرانگ گری)
بهرام شیردل
این معماران در کارهای جدید خود پیچیدگی را با وحدت یا تقابل نشان نمی‌دهند بلکه به صورت نرم و انعطاف پذیر، پیچیدگی‌ها و گوناگونی‌های مختلف را در هم می‌آمیزند. این کار باعث از بین بردن تفاوت‌ها نمی‌شود. باعث ایجاد یک پدیده همگون و یکپارچه نیز نمی‌گردد، بلکه این عوامل و نیروها به صورتی نرم و انعطاف‌پذیر در هم می‌آمیزد.
سایت مرکز گردهمایی کلمبوس در ایالت اهایو، آمریکا، طراح: پیتر آیزنمن
سایت مرکز گردهمایی کلمبوس
در این رابطه می‌توان لایه‌های رسوبی در کوه‌ها را مثال زد که در اثر فشارهای درونی زمین روی یکدیگر خم شده و پیچ و تاب خورده‌اند. در عین این که هر لایه خصوصیات درونی خود را حفظ کرده است، ولی با لایه‌های مجاور خود درگیر شده و لایه ها به صورت انعطاف‌پذیری در کنار یکدیگر انحناء پیدا کرده‌اند.
طرح مرکز هنرها در دانشگاه اموری در شهر آتلانتا در آمریکا 1993-طراح: پیتر آیزنمن
نئوباروک
معماري فولدینگ، معماري نئوباروك نیز نامیده می‌شود. در معماري باروك، سبک‌هاي یونانی، رومی،شرقی، رومانسک، گوتیک و کلاسیک روي یکدیگر تا می‌شوند و کالبد بنا و سطوح مواج دیوارها نسبت به شرایط انعطاف‌پذیرند. همان گونه که در معماري فولدینگ انعطاف‌‌پذیري احجام و سطوح مختلف توسط علم جدید که همان رایانه است انجام می‌شود.
سیر از دیکانستراکشن به سمت فولدینگ
نظریه دیکانستراکشن جهان را به عنوان زمینه‌هایی از تفاوت‌ها می‌دید و این تضاد‌ها را در معماری شکل می‌داد. این منطق تضاد‌گونه در حال نرم شدن است تا خصوصیات بافت شهری و فرهنگی را به گونه‌ای بهتر مورد استفاده قرار دهد. دیکانستراکشنیست‌ها عدم هماهنگی‌های درون پروژه را در ساختمان و سایت نمایش می‌دادند و این نقطه آغاز پروژه آنها بود. ولی آنها هم‌اکنون این تفاوت‌ها را در تقابل نشان نمی‌دهند، بلکه آنها را به صورت انعطاف‌پذیری در هم می‌آمیزند و یک منطق سیال و مرتبط را دنبال می‌کنند. اگر در گذشته پیچیدگی و تضاد از دل تقابل‌های درونی پروژه بیرون می‌آمد، در حال حاضر خصوصیات مکانی، مصالح و برنامه به صورت انعطاف‌پذیری روی همدیگر تا می‌شوند، در حالی که هویت هر یک حفظ می‌شود.
فولدینگ از دیدگاه گرگ لین
گرگ لین در تعریف معماری فولدینگ می‌گوید: ” فولدینگ یعنی تلفیق نمودن عوامل نامربوط در یک مخلوط به هم پیوسته ” .
گرگ لین
“weak form” یا فرم ضعیف
پیتر آیزنمن به عنوان بانی طرح فلسفه فولدینگ در حوزه معماری، واژه “weak Form” یا «فرم ضعیف» را مطرح کرده است. فرمی که قابل انعطاف است و خود را با شرایط محیطی وفق می‌دهد. از این رو معماری ارگانیک نام دیگری است که می‌توان به معماری فولدینگ داد، زیرا ساختمان‌های ساخته شده به این سبک با توجه به شرایط محیطی شکل می‌گیرند و گسترش می‌یابند.
فولدینگ در ایران
تا کنون در ایران هیچ ساختمانی به سبک فولدینگ ساخته نشده است. راسته‌های مجاور هم در بازارهای سنتی ما، نزدیک‌ترین شکل کالبدی با مفهوم فولدینگ است.
ماخذ: کتاب معماری معاصر غرب، تالیف دکتر وحید قبادیان
تنظیم و ارائه: تحریریه رسانه هنر و معماری ساباط
برای مطالعه دیگر سبک‌های معماری می‌توانید روی این لینک کلیک کنید
خیلی عالی
ممنون از لطفتون