باشگاه پسران و دختران ؛ مجموعه برای حمایت از کودکان و نوجوانان

باشگاه پسران و دختران

دراین بخش از بررسی بناهای شاخص ایران و جهان، با مجموعه‌ای برای گذران اوقات فراغت دانش‌آموزان و حمایت از کودکان و نوجوانان بنام باشگاه پسران و دختران در یکی از مناطق حاشیه نشین کشور مکزیک آشنا می‌شویم. در ادامه جهت معرفی و بررسی این پروژه با رسانه هنر و معماری ساباط همراه باشید.

دید پرنده از مجموعه

دفتر معماری: شرکت CCA Centro de Colaboración Arquitectónica

تیم طراحی: موریسیو گارسیا، تانیا کورونادو، آنا لورا اوچائو، سباستین گنادیگ

معمار مسئول: برناردو کوئینزاروس، ایگناسیو آرکوئیزا

مدیر ساخت: شرکت Grupo PC – CARSO

مهندسی سازه: شرکت DECSA – Ricardo Camacho

تاسیسات: شرکت BVG – Fernando Ventura

موقعیت: مکزیک، اکاپتک د مورالس

مساحت: 3500 متر مربع

سال: 2018

عکاس: جامی ناوارو

مقدمه

دوران مدرسه برای رشد شخصیت کودکان بسیار حیاتی است. متاسفانه در مناطق حاشیه نشین شهرهای اکثر کشورهای در حال توسعه، با پایان زمان کلاس‌ها و تعطیلی مدارس نظارت کافی بر روی نحوه گذران اوقات فراغت اغلب دانش آموزان از جانب بزرگسالان انجام نشده و این امر موجب به خطر افتادن وضعیت بهداشت ایمنی و سلامت عمومی آنان می‌گردد. در این مناطق نبود فضای امن مناسب برای تفریح کودکان موجب افزایش خشونت و حتی روی آوردن دانش آموزان به مصرف مواد دخانی، الکلی، مخدر و ناحنجاری‌های مختلف شده و ناامنی را به دنبال دارد. این امر مانع از رشد و پرورش صحیح کودکان و استعدادهای آنان گردیده و نهایتاً منجر به تضعیف بافت اجتماعی می‌شود. همچنین این وضعیت چرخه‌های منفی که موجب ایجاد نابرابری اجتماعی می‌شوند را تداوم بخشیده و پیامدهای جدی برای جامعه بدنبال دارد.

تصویر بخشی از محوطه باشگاه پسران و دختران

معرفی اجمالی

باشگاه پسران و دختران پروژه‌ای است که با هدف فراهم آوردن محیطی سالم و ایمن برای دانش آموزان ۶ تا ۱۸ ساله و به منظور انجام فعالیت‌های خلاقانه، ابتکاری، جسمی و فکری بعد از تعطیلی مدرسه طراحی شده است. این مجموعه فضایی است که ارزش‌های مثبت را ارتقا داده و از طریق بازی، هنر و آموزش، مهارت‌های اجتماعی دانش آموزان را تقویت می‌کند. ساخت این پروژه به لطف حمایت شرکت‌ها و افراد بی‌شماری که در این امر همکاری کرده‌اند به واقعیت تبدیل شده است.

تصویر یکی از ورودی‌های مجموعه

موقعیت پروژه

باشگاه پسران و دختران در مرز بین دو شهرک تکاماک و اکاپتک با ۱۵ منطقه مسکونی که افراد کم بضاعت در آنها سکنی گزیده‌اند واقع شده است. مجموع جمعیت این دو شهر ۲ میلیون و ۷۰ هزار نفر بوده و بیشترین آمار جرم و جنایت در کشور مکزیک متعلق به این منطقه است. از این رو دولت فدرال مکزیک در طرحی ابتکاری در تلاش است تا این ناحیه را به منطقه پیشگیری از جرم و جنایت تبدیل کند.

تصویر هوایی از مجموعه

چالش‌های پیش‌رو

یکی از اصلی‌ترین چالش‌های پیش روی این پروژه تعامل با جامعه بوده و به همین علت جلب اعتماد همسایگان امری اساسی به شمار می‌رفت. در طول ساخت این مجموعه، تیم طراحی فعالیت‌های اجتماعی بسیاری انجام داده و ساکنان محله‌های اطراف را با اهداف و برنامه‌های باشگاه پسران و دختران آشنا می‌کردند. از دیگر چالش‌های این پروژه می‌توان به مواردی نظیر دریافت کمک‌های مالی برای تهیه مصالح ساختمانی، مساعدت گرفتن از متخصصان و پیمانکاران و همچنین دریافت حمایت از موسسات دولتی و خصوصی اشاره کرد.

معماری مجموعه

از نکات جالب توجه در مورد این مجموعه بتنی، عدم استفاده از پنجره در نماهای آن می‌باشد. پروژه باشگاه پسران و دختران از ساختمانهای مختلفی تشکیل شده که در ادامه با آنها آشنا می‌شویم.

ساختمان آموزشی

این ساختمان متشکل از کلاس‌های درس و سالن‌های مخصوص موسیقی، هنر، رایانه و نیز یک آشپزخانه، کتابخانه و سالن چند منظوره است. این ساختمان به صورت حجمی یک طبقه بوده و دو حیاط مرکزی در مجاورت آن قرار دارند که از لحاظ بصری به عنوان فضایی واحد شناخته می‌شوند. در این بنا پاسیویی مرکزی وجود دارد که موجب شده بتوان تهویه و روشنایی طبیعی فضا را بدون نیاز به پنجره بر روی نما فراهم کرد. از داخل پاسیو می‌توان نظارت کاملی بر روی کلاس‌ها داشت و عدم استفاده از پنجره در نمای خارجی موجب می‌شود از امکانات کلاس‌ها در برابر احتمال خرابکاری یا سرقت محافظت بیشتری انجام گیرد. همچنین با این تکنیک موجبات حواس‌پرتی دانش‌آموزان را که می‌تواند ناشی از تماشای فضاهای ورزشی و تفریحی از پنجره کلاس باشد؛ به حداقل ممکن می‌رسد.

تصویری از پاسیوی داخلی ساختمان آموزشی

ساختمان هنر

این ساختمان برای فعالیت‌هایی که کمتر حالت آکادمیک دارند استفاده می‌شود. در این بنا سالن‌های متعددی وجود دارد که از آن جمله می‌توان به سالن رقص، دوجو(محلی برای تمرینات تمرکزی و هنرهای رزمی) و نیز یک سالن بزرگ که برای نمایشگاه‌های موقت دانش‌آموزان و رویدادهای مشابه مورد استفاده قرار می‌گیرد اشاره کرد. علاوه بر موارد یاد شده یک تالار نیمه باز نیز در این ساختمان وجود دارد که برای برگزاری رسیتال‌های موسیقی، اجرای رقص و برگزاری انواع جلسات سخنرانی استفاده می‌شود. این فضا به وسیله پلکان اصلی با پاسیوی مرکزی ارتباط دارد. این فضا مختص نوجوانان طراحی شده تا بتوانند در یک محیط امن استراحت کنند. همچنین جلسات آموزشی و گفتگو در خصوص خطرات مصرف مواد اعتیادآور و جلسات آموزشی در خصوص مسائل جنسی نیز در این مکان برگزار می‌شود.

تصویری از تالار نمیه باز

ساختمان ورزشی

این ساختمان یک فضای مسقف بزرگ است که برای انجام فعالیت‌های ورزشی طراحی شده است. جهت‌گیری ساختمان رو به شمال بوده و به دلیل طراحی سقف به صورت دندانه‌ای، امکان بهره‌گیری از نور طبیعی در داخل بنا فراهم شده است.

سالن ورزشی مجموعه

گذرگاه طاقدار

سه ساختمان یاد شده در باشگاه پسران و دختران، توسط یک راهروی سرپوشیده به همدیگر متصل شده‌اند که به عنوان یک محور راهنما عمل کرده و فضاهای کل مجموعه را سازماندهی می‌کند. این راهرو از ۲۴ مهره قوسی شکل تشکیل شده است و به نوعی نقش ستون فقرات مجموعه را ایفا می‌کند. گذرگاه طاقدار یک ساختار هوشمندانه متشکل از قوس‌های بتنی می‌باشد. هر یک از مدولهای ۲۴ گانه آن نمایانگر یکی از مهره‌های ستون فقرات بدن انسان بوده و بیانگر این نکته است که آموزش و پرورش بعنوان پایه و اساس آینده بهتر شناخته می‌شود.

تصویری از داخل گذرگاه طاق‌دار

سایر فضاهای موجود در مجموعه

علاوه بر موارد یاد شده این مجموعه با فضاهای ورزشی و تفریحی مختلف تکمیل شده است. زمین‌های بسکتبال، فوتبال، میادین، پارک‌ها و باغ‌ها، گردشگاه‌های مسطح و راه پله هایی که نمایانگر توپوگرافی طبیعی هستند؛ از آن جمله‌اند.